HOE MAAK IK EEN SCHUILSTAL

Een schuilstal (inloopstal) is voor een paard het meest ideaal. Grenzend aan een paddock of weide kan je paard - dag en nacht - zelf kiezen of hij/zij behoefte heeft aan beschutting tegen regen, harde wind, felle zon, vliegen en dazen. Het voorkomt ook 'vastliggen', stramheid en stal-ondeugden. Bekijk de foto's en je zult zien dat een schuilstal 'stap voor stap' een gezicht krijgt. De kosten ? Minder dan je denkt !

Een schuilstal (inloopstal) is voor een paard het meest ideaal. Grenzend aan een paddock of weide kan je paard - dag en nacht - zelf kiezen of hij/zij behoefte heeft aan beschutting tegen regen, harde wind, felle zon, vliegen en dazen. Het voorkomt ook 'vastliggen', stramheid en stal-ondeugden. Bekijk de foto's en je zult zien dat een schuilstal 'stap voor stap' een gezicht krijgt. De kosten ? Minder dan je denkt !

Hier is uitgegaan van een schuilstal van plm. 6 meter breed en 4 meter diep. Na een aan de paddock aansluitend stuk grond te hebben uitgekozen, grenzend aan een houtwal, waardoor de zichtlijnen van het bestemmingsplan niet onttrokken worden, beginnen we met de achterwand.

Met de grondboor een paar gaten boren op afstand van plm. 80 cm en de plm. 7 x 7 cm geïmpregneerde palen plaatsen op een diepte van plm. 70 cm. Zorg dat de staanders lang genoeg zijn, zodat het paard in de stal op dit laagste punt genoeg hoogte heeft om te kunnen staan en bewegen. Hou rekening met het stuk dat in de grond verdwijnt !

Tussen de palen (staanders) kun je oude trottoirtegels op zijn kant plaatsen, zodat grond (van buiten) en het zand (binnen) gescheiden blijft en niet in elkaar overloopt. Je kunt er ook op zijn kant geplaatste stenen voor gebruiken. Na het aanstampen van de grond/het zand rond de staanders gaan we deze 'stellen', ofwel 'te lood' / waterpas plaatsen.

Je kunt natuurlijk ook kiezen om de staanders in verzinkte paalhouders te plaatsen, waardoor de levensduur verlengd wordt. Omdat het geïmpregneerde hout een betere 'kleefkracht' in de grond heeft en ook vele jaren meegaat, mede gelet op de kosten, is hier niet voor gekozen. Maar het staat u natuurlijk vrij om wel voor paalhouders te kiezen.

De eerste staander wordt 'te lood' geplaatst, middels een 'schoor' (lat) aan een vast punt (bijv. een paaltje in de grond). Langs de bovenzijde wordt vanaf de 'gestelde' eerste staander horizontaal een lat geplaatst, waardoor de andere staanders stuk voor stuk te lood worden geplaatst en de lat (tijdelijk) wordt vastgeschroefd. (bijv. met accuboor en kruiskopschroeven) Na het stellen van de staanders schroeven we aan de buitenzijde de ruwe delen overnaads op de staanders.

Je kunt hierbij kiezen voor ruw houten delen (planken) met een waankant (d.i. aan beide kanten de boomschorsstructuur). Het geeft een natuurlijk effect op de omgeving. In de beleidsnotities van de gemeenten die het 'Schuilstallenbeleid' reeds hebben aangepast (Wijchen, Nunspeet en Bergen (L) spreekt men over gepotdekselde houten gevelbekleding in een bedekte kleur.

Zorg dat iedere bovenliggende deel de onderliggende deel op het smalste punt plm. 5 centimeter overlapt, zodat tocht vermeden wordt en de delen strak tegen elkaar kunnen worden geschroefd. Zorg dat de aansluiting van de delen plaatsvindt op het hart van een staander.

Zo, de achterwand staat. De buitenkant is gericht op de zuidwestkant, de richting waar de meest slechte weersomstandigheden - regen en wind - vandaan komen. Je kunt nu kiezen om de uitstekende delen aan de buitenzijden af te zagen. Zorg dat de buitenzijden van de achterwand 'te lood' worden gesteld, zodat je aan de zijwanden kunt beginnen.

Voor het plaatsen van de zijwand leggen we eerst 2 bielzen (zijn zwaar en vergaan niet zo snel). Zorg dat ze horizontaal (waterpas) liggen, uitgevlakt en stevig op de ondergrond en verbindt ze met een metalen plaat aan elkaar. Verbindt de biels aan de achterwand met een metalen haakse hoek. Gebruik houtdraadbouten.

Aan de buitenzijde van de biels plaats je hardhouten paaltjes in de grond, zodat de biels/wand niet door de paarden van binnen naar buiten kan worden geschopt of gedrukt. Vervolgens worden de metalen paalhouders met houtdraadbouten op de biels gemonteerd en de staanders in de houders geplaatst. Je plaatst nu een schoor (tijdelijk lat) langs de bovenkant en je kunt gaan stellen.

Na ook hier de onderste helft met waankantdelen te hebben bekleed en goed te hebben vastgeschroefd kun je de hiervoor geplaatste schoor (lat aan bovenzijde) verwijderen en kun je verder gaan met het opbouwen van de waankantdelen (of rabatdelen) tot ruime stahoogte. Hierna kun je aan de tegenoverliggende zijwand beginnen. (bielzen, hoekbevestiging, grondpaaltjes buitenzijde, paalhouders, staanders). Je kunt vooraf de staanders een extra beschermingslaag geven.

Na de zijwanden te hebben geplaatst stel je de voorkant van de zijwanden waterpas (te lood) en monteer je op het hoogste punt aan de voorzijde een horizontale verbindingsbalk (plm. 5 x 15 cm of zwaarder), ruim ter lengte van de breedte van de schuilstal. Bevestig deze balk (badding) met grote kruiskopschroeven, houtdraadbouten of slotbouten. (later plaatsen we in het midden van de voorzijde een plm. 80 cm brede ondersteuning)

We gaan nu aan de dakconstructie beginnen. Links zie je de voorzijde van de schuilstal. Je ziet dat het dak naar de achterzijde schuin afloopt. Laat het dak plm. 5 cm per meter aflopen, dus op een daklengte van 4 meter: 20 cm of meer.

Vanuit het midden plaatsen we op een afstand van plm. 1,5 meter 2 balken uit één lengte (plm. 6,5 x 16,5 cm) vanaf het hoogste punt naar het lagere gedeelte (achterwand). Plaats de uiteinden in speciale metalen dragers, die op beide delen geschroefd worden. Plaats daartussen in metalen dragers de balken (gordingen, plm. 4,5 x 15 cm) die het golfplaten dak zullen moeten dragen.

Bouw de ruwe waankantdelen (of rabatdelen) aan beide zijden tot aan de bovenzijde op en zaag ze gelijk met de schuine bovenzijde van het dak.

Het geraamte, de wanden en de dakconstructie is nu nagenoeg klaar. Breng nu op al het onbeschermde hout een beschermingslaag aan, zodat vocht geen kans meer krijgt om het hout aan te tasten.

Al het balkmateriaal - langsliggers, gordingen etc. - dient natuurlijk goed gedragen en stevig bevestigd te worden. Alleen vastspijkeren is natuurlijk niet voldoende. Daarvoor kun je het beste zogenaamde balkdragers voor gebruiken. Je hebt ze in diverse soorten en zwaarten. Je treft ze te kust en te keur in de bouwmarkt aan.

Zoals je ziet is de buitenzijde van de paddock nog aanwezig, om de paarden niet de gelegenheid te geven om af te breken wat jij net hebt opgebouwd.

Nu nog even de laatste gordingen in de metalen dragers plaatsen en van een beschermingslaag voorzien, waarna we het golfplaten dak kunnen gaan plaatsen.

We gaan nu de golfplaten op het dak leggen, waarbij we beginnen met de onderste rij, het laagste gedeelte. Zorg dat de golfplaat plm. 10/15 cm voorbij de gording steekt, om straks voldoende draagvlak te hebben voor de hoger liggende golfplaat.

Span over de volledige breedte een lijn/koord, zodat alle platen in een rechte lijn liggen. Bevestig de golfplaten op de lager gelegen gordingen. Bevestig het overlappende deel pas wanneer de hoger gelegen golfplaat is geplaatst.

Plaats nu de hoger liggende golfplaten en zorg dat de lager liggende golfplaat voldoende wordt overlapt (20-25 cm of meer). Voordat de hoger liggende golfplaat wordt geplaatst kun je er voor kiezen om tussen de delen die op elkaar komen te liggen een bitumenkit wordt aangebracht, zodat regen, door harde wind, en jachtsneeuw geen kans krijgt om naar binnen te waaien.

Het dak ligt er op en is goed bevestigd met speciaal daarvoor bestemde houtdraadbouten 'met een hoedje', zodat lekkage op die punten ook uitgesloten is. We staan nu droog en uit de wind en kunnen nu verder met de binnenkant van de stal. Om te voorkomen dat de paarden later de buitenwand eraf schoppen of drukken, plaatsen we tegen de binnenzijde van de staanders kruislings verlijmde samengeperste houtplaten.

Je kunt hier het beste 'underlayment' voor gebruiken, met een dikte van plm. 18 a 20 mm. De prijs per vierkante meter is redelijk en de verwerking gemakkelijk. Vul de ruimte tussen de staanders op met even dik staandermateriaal, zodat de plaat gesteund wordt.

Na ook deze platen een beschermingslaag te hebben gegeven kan de omrastering van de paddock (of weiland) worden verwijderd, zodat de paarden de ruimte kunnen verkennen en de werkruimte ruimer wordt. Maar....we zijn nog niet klaar.

"Voorzichtig even poolshoogte nemen en kijken wat hier allemaal is gefabriceerd."

"Nee,....toch maar even wegwezen, want voordat je het weet sluiten ze je op....."

"Ach,....het valt eigenlijk allemaal best mee"

Na de ondergrond tot een diepte van plm. 50 cm te hebben verwijderd is eenzelfde dikke laag 'slap' zand aangebracht. Hierna is de laag zand goed natgesproeid en is een nacht blijven liggen. Om een stevige ondergrond te kunnen krijgen is de laag zand de dag erna getrild, zodat verzakkingen nagenoeg tot het verleden behoren. Uiteindelijk is dit oppervlak betegeld met (overal gratis op ta halen ?) betonnen trottoirtegels (30 x 30 cm), waarna de vloer 'belegd' is met rubberen tegels, formaat 1.00 x 1.00 meter. Hierdoor verkrijg je een verende ondergrond, terwijl koudestraling vanuit de vloer kan worden voorkomen, in winterperioden.

Maar eerst het tussenstuk onder de voorzijde.

Zes meter overspanning is natuurlijk wel héél erg breed, terwijl de zijdelingse stabiliteit ook heel belangrijk is. De wind mag er geen vat op krijgen, terwijl het dak natuurlijk ook in barre tijden een gewicht van een halve meter sneeuw moet kunnen dragen.

Dat is dan ook de reden dat we een tussenstuk plaatsen, ter breedte van plm. 80 cm. De hardhouten palen (7 x 7 cm) gaan plm. 70 cm in de grond (met de grondboor), waarna de bovenzijde aan de horizontale balk bevestigd wordt met slotbouten. De binnenkant, ter breedte van de buitenzijde van de hardhouten palen, daarna bekleden met een plaat betonplex of underlayment ter dikte van 18 mm.

Tussen de hardhouten palen kun je wat strakke delen plaatsen, zodat het er wat vriendelijker uitziet. Probeer nu maar eens zijdelingse kracht uit te oefenen. Dat lukt je totaal niet.

Achter het tussenstuk is een scheidingswand geplaatst met een ruime 'achteromgang', om te voorkomen dat een paard dwars in de stal gaat staan en de ander de toegang belemmerd. Zoals je kunt zien zijn er tegen de achterwand en zijwanden autobanden geschroefd. Het voorkomt dat je 's nacht plotseling rechtop in je bed zit bij het horen van heftige schopgeluiden tegen de wand, omdat ze van mening zijn dat er 's nachts ook maar 'eten op tafel moet komen'.

En natuurlijk in de rechterhelft van de schuilstal wat autobanden. Goedkoop en effectief. Inmiddels zijn ook de trottoirtegels in de stal gelegd.

Voor de afwerking brengen we natuurlijk op het laagste gedeelte van het dak een goot aan, met een afvoerpijp naar de tuin. Na de zijwanden een beschermingslaag te hebben gegeven kun je er bijv. klimrozen tegenaan laten groeien, zodat de schuilstal één is met de natuur.

Om het open gedeelte van de schuilstal nu te beschermen tegen de koude noordoostenwind kun je er voor kiezen om een wand met golfplaten overkapping te maken. Je legt een paar bielzen horizontaal in het zand (of gegraven geul in de grond) en je plaatst er weer 7 x 7 cm staanders op, in metalen paalhouders.

Je stelt alle staanders 'te lood' en bevestigt de delen op de buitenwand. Ruwe waankantdelen of rabatdelen, de keuze is aan jou. Natuurlijk vooraf 'schoren', zodat alles recht blijft staan en de staanders zich op gelijke afstand bevinden. Vervolgens plaats je de underlayment platen tegen de binnenzijde, waarbij de holle ruimte tussen de buitenwand en de plaat opgevuld wordt, ter dikte van de staander.

Hierna verbindt je de achterwand met een viertal 'langsliggers' (plm. 4,5 x 15 cm) - over de breedte van de voorloopstal in gelijke delen - met het hoge gedeelte van de schuilstal. Het dak van dit aangebouwde gedeelte loopt dus van 'laag' naar hoog, dus contra aan het dak van de schuilstal.

Tussen de 'langsliggers' breng je nu de gordingen aan met metalen balkdragers. Hierop komen de golfplaten te liggen.

Gezicht op de scheidingswand (betonplex op 2 hardhouten liggers ( 7 x 7 cm) Vooralsnog is de voorzijde geheel dicht.

Via een betegeld pad is de schuilstal te benaderen. Hekje sluit 'naar buiten toe', zodat een drukkend paard niet haar eigen weg kan kiezen.

De verlichting is aangebracht en in de voorwand zijn twee oude gietijzeren stalraampjes aangebracht. Op de foto's hierna is op te merken dat er in de voorwand een in de winter af te sluiten houten 'klepluik' in aangebracht en één van de zijwanden toch maar is afgesloten, zodat tocht kan worden vermeden.

Ook in de zijwand werd in de loop van de tijd een 'klepluik' aangebracht, zodat aan 3 zijden 'naar buiten kon worden gekeken, zonder aan stevigheid van de wand in te boeten. De rode en groene rubberen tegels zijn op afstand van de wand aangebracht, om schoplawaai te verminderen.

In de winter vroor het 's nachts op een bepaald moment plm. 8 graden. Het water in de waterbak (tegenwoordig een hardhouten kuip) bleek niet bevroren. Het verschil in de (open) schuilstal bedroeg 's winters plusminus 8 graden Celcius.

Het hele jaar konden de paarden vrij in- en uit de schuilstal lopen. Nooit is meer sprake geweest van 'vastliggen' (voordien enkele keer voorgevallen in stal van 3 x 3 meter). En bij het zich aandienen van dazen en ander steekgedierte begaven de paarden zich vliegensvlug naar en in de schuilstal, waar ze zich veilig waanden. Slechts tijdens de jaarwisseling werden de paarden - ieder afzonderlijk, met zicht op elkaar - opgesloten in afzonderlijke 3 x 3 mtr. stallen, totdat 'de bommen, gillende keukenmeiden en zevenknallers 'hun einde gevonden hadden'.